Kültür, Stratejiyi Kahvaltı Niyetine Yer…

Nisan 25, 2020

[fusion_builder_container hundred_percent=”no” equal_height_columns=”no” menu_anchor=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” background_color=”” background_image=”” background_position=”center center” background_repeat=”no-repeat” fade=”no” background_parallax=”none” parallax_speed=”0.3″ video_mp4=”” video_webm=”” video_ogv=”” video_url=”” video_aspect_ratio=”16:9″ video_loop=”yes” video_mute=”yes” overlay_color=”” video_preview_image=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” padding_top=”” padding_bottom=”” padding_left=”” padding_right=””][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ layout=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” border_position=”all” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding_top=”” padding_right=”” padding_bottom=”” padding_left=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” center_content=”no” last=”no” min_height=”” hover_type=”none” link=””][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””]

Bu yazıyı işe alım sürecinde oldukça sık göz ardı edilen bir konuya ayırmak istiyorum, kurum kültürü. Kurum kültürü nedir? Strateji nedir? Niye işe alım sürecinde doğru adayı seçerken baskı bir rolü var?

Şöyle başlayalım, başlıkta bahsi geçen stratejiyi şirketin hedefleri olarak düşünün.

Strateji, bir şirketin bulunduğu yerden, ulaşmayı istediği hedefe, hangi yol ve yöntemle gideceğini tarif eder. Fakat, her strateji her şirkette çalışmayabilir. Stratejinin başarılı olması için, şirket ortamına uygun olması gerekir.

Strateji eğer şirketin kültürüne uyumlu değilse, dünyanın en iyi stratejisinin bile, başarılı olması mümkün değildir. Çünkü her stratejinin %1’i planlama, %99’u her gün alınan kararlardan oluşur. Bir stratejinin başarılı olması için, her gün alınan kararların ilk başta yapılan planlamayla aynı doğrultuda olması gerekir. Eğer şirketin kültürü, stratejiye uygun değilse, sonuçta kültür ağır basar ve strateji şirketin çarkları arasında kaybolup gider.

Peter Drucker, iş dünyasında çok sık karşılaşılan bu durumu, “Kültür, stratejiyi kahvaltı niyetine yer.” sözleriyle tarif eder.

Çoğumuz çok iyi biliriz ki her şirketin, hiç söylenmemiş olan kuralları vardır. Şirkette kısa bir süre çalışan insanlar bile, bu kuralları hemen anlarlar. Bir şirkette, hangi davranışın ceza, hangisinin ödülle/takdirle karşılık bulduğu, o şirketin kültürünün bir parçasıdır. Organizasyon şemasında üst düzeyde olmayan ama rızası olmadan kimsenin adım atamadığı yöneticiler ya da onaylansa bile finans yöneticisinin harcatmadığı bütçeler, verilse bile tutulmayan sözler… bunların hepsi görünmeyen, yazılı olmayan ama gerçekte o şirketin iş yapma biçimini belirleyen örf ve adetlerdir, yani şirketin kültürüdür. Ama bunları mülakatta adaya anlatamazsınız ne yazık ki…

Kültür, bir ortamda “işlerin nasıl yürüdüğüyle” alakalıdır. Yeni bir strateji, kağıt üzerinde birçok değişimi öngörüp, şirketi gelecekte daha başarılı bir duruma getirecek yolları tarif etse de, bu yeni yolları kullanıp kullanmamayı, şirketin yazılı olmayan kuralları belirler. Yeni kurallar, ne kadar açık ve net ifade edilirse edilsin, sonucu talimatlar değil, şirketin alışkanlıkları belirler.

Genel kural olarak, şirketin zihniyeti (kültür) ile uyuşmayan hiçbir fikir (strateji) hayat bulmaz. Uyumsuz strateji, şirketin zihniyeti tarafından dışlanır.

Şirket kültürü, çalışanların şirket liderleriyle nasıl giyindiklerini ve etkileşime girdiklerini, tipik çalışma saatlerini ve daha fazlasını içeren bir dizi faktör içerir. Şirket politikası kesinlikle kültürü etkilese de, şirket kültürünü yaratma ve sürdürmedeki baskın güç genellikle sosyaldir.

Bunu yapan birçok farklı şirket kültürü var. Yani, doğru bir işyeri kültürü yoktur esasında. Önemli olan yeni işe alımların kültürle uyumlu olmasıdır. Aksi takdirde, iletişim sorunları veya daha kötüsü gelişebilir.

Tabii ki, bir şirket kültürü tanım gereği öğrenilebilir, ancak bu, tüm nitelikli çalışanların belirli bir kültürü öğrenmek istediği anlamına gelmez – bazı insanlar sadece çalışanların doğum günü partilerine katılmak istemeyecektir.

Bir şirket kültürünün, bazı insanlar için uygun olmayan yaşam biçimleri içermesi de mümkündür. Örneğin, çalışan bir ebeveyn sık sık uzun saatler boyunca çalışamayabilir. Veya önceki işyerinizde geliştirdiğiniz bir tarz, röportaj yaptığınız şirketten tamamen farklı olabilir ve bu da yeni bir ayarlama sürecini zorlaştırabilir. Ya da iş hayatı boyunca kurumsal şirketlerde belli bir bağımsızlıkta çalışmış birinin patron erkil bir şirkette her yapacağını patrona soracağı bir ortamda en iyi maaş ve yan haklarla bile uzun soluklu çalışamayacaktır.

Departman/bölüm kültürleri de ana kurum kültüründen bağımsız değildir.

Unutmayın kurum kültürü departman kültürlerine de yansımaktadır. Departmanlar kendi başına bağımsız kültürlerinin çok az bir kısmını yaşatabilirler. Bütün alt kültürler de liderin iz düşümüdür esasında.

Peki o zaman mülakat sürecinde sadece adayın sahip olduğu beceriler ve başardıkları üzerinden değerlendirme yaptığımızda çok önemli bir faktörü gözden kaçırıyoruz demektir.

Mülakatlarda nadiren kurum kültürüne yönelik sorular sorulur. Örneğin, büyük bir yapıda çalışmış sahip olan bir kişi, yalın yapıya sahip bir şirkette çalışmakta zorlanabilir. Benzer şekilde, her gün takım elbise giymeye ve kapalı bir ofise sahip olmaya alışkın biri, kotla çalışan iş arkadaşlarıyla açık ofis biçiminde çalışmayı sıkıcı bulabilir.

Şirket Kültürü Hakkında Örnek Mülakat Soruları

Bu sorulara doğru ya da yanlış cevap yoktur.

İşte şirket için uygun olup olmadığınızı belirlemek için kullanılan mülakat sorularına örnekler:

  • Sizin için ideal bir şirket kültürü ne olurdu?
  • Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
  • Bana kendinizden bahseder misiniz?
  • Bağımsız mı yoksa takım halinde mi çalışmayı tercih edersiniz?
  • Ne tür bir çalışma ortamı tercih edersiniz?
  • Çalışma tarzınızı nasıl tarif edersiniz?
  • Tipik bir çalışma haftasını tanımlayın.
  • Eve iş getirir misiniz?
  • Normalde kaç saat çalışıyorsunuz?
  • İş yükünüzün ağır olduğu bir süreyi ve nasıl kullandığınızı açıklayın.
  • Stres ve baskı ile nasıl başa çıkıyorsunuz?
  • En iyi patronun kimdi ve en kötüsü kimdi?
  • Bu şirket hakkında ne biliyorsunuz?
  • Başarıyı nasıl değerlendiriyorsunuz?
  • Bir sonraki işinde ne arıyorsun? Senin için önemli olan ne?

Aday da size kurum kültürüyle ilgili şu soruları sorabilir:

  • Kurum kültürünüzü beş kelimeyle nasıl tarif edersiniz?
  • Burada çalışmanın en iyi yanı, bu şirkette asla göremeyeceğim şey nedir?
  • Şirket ne tür bir çalışan başarısını tanıyor?
  • Şirket ne tür hayırseverliklere katılıyor?
  • Şirket çapında ne sıklıkta toplantı yapıyorsunuz?
  • Şirketin kariyer gelişimine yaklaşımı nedir?
  • Çalışanların iş-yaşam dengesini tanımlayın.
  • Gelişmiş eğitim ve kendini geliştirme için ne gibi fırsatlar öneriyorsunuz?
  • Neden bu şirketle gurur duyuyorsunuz?
  • Kesinlikle bir şeyi değiştirebilseydiniz, şirkette değiştireceğin tek şey nedir?

Adayın bu soruları sorması son derece sağlıklı bir durumdur endişe etmeyin.

Başarılı işe alım en az orta vadede ortaya çıkar. Kurum kültürünü göz ardı ederek başarılı bir işe alım yapmanız söz konusu olmayacaktır.

 (Ref. Temel Aksoy, McKinsey, Peter Drucker)

[/fusion_text][/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]