Ücret Yönetimi
Hakan Selahi
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt2-2.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt3-3.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt4-2.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt5-2.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt6-2.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt7-2.jpg7
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt8-2.jpg
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt9-2.jpg
Terminoloji
- Toplam Gelir Çalışanın almaya hak kazandığı direkt ve endirekt bütün gelirlere denir. Maaş, prim, yan haklar vb… içindedir.
- Yan Haklar Çalışana maaşı dışında kurum tarafından sağlanan özel sağlık sigortası, emeklilik sigortası vb.. gibi hakları kapsar.
- Ücret Çalışana çalışması karşılığında verilen maddi olan ödemelerin hepsine ücret denir.
- Teşvik&Prim Belli bir süre için veya belli bir görevin başarılması sonucunda çalışana verilen yüzde veya rakamla ölçülen sürekliliği olmayan maddi gelir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt10-2.jpg
Toplam Kazanç Stratejisi
- Değerlendirme
- Geliştirme
- Dizayn
- Uygulama
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt11-2.jpg
Toplam Kazanç Stratejisinin Amacı
- Kurumun vizyon ve stratejisiyle uyumlu bir ücret ve yan haklar sistemi dizayn etmek.
- Kurum kültürüne uygun katkı bazlı bir sistem yaratmak.
- Kurum içinde ve dışında adil olabilmek.
- Halihazırda kurum çalışanlarına özgü bir sistem oluşturmak.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt12-2.jpg
Maaş Stratejileri Oluşturmak
- Kurum kendini aynı bölge, endüstri veya sektörü paylaştığı kurumlar ile karşılaştırarak,
- Şuna karar verir ;Arkadan takip edeceğimUyumlu olacağımÖncülük yapacağım
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt13-2.jpg
Zorluklar
Genel Müdürlük Merkezli
- Genel müdürlüğün belirlediği ücret politikası uygulanır.
- Yerel farklılıklara uyum gösterememe riski var.
Bölge Merkezli (Coğrafi)
- Tutarlılık adına iyi uygulamadır.
- Bölgeler arasındaki uygulamada problem yaratabilir.
Şube/Bölüm Merkezli
- Kurumun her bir departmanı veya bölümü için ayrı ücret politikası belirlenir.
- Bireysel ek kazançlar kurumun global hedeflerini baltalayabilir.
Global Merkezi
- Global şirketler için uygundur.
- Yerel politikaların uygulanmasına izin vermeyen bir sistemdir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt14-2.jpg
14
Zorluklar
- Standardizasyona karşı yerel olmak,
- Kültür farklılıkları,
- Rekabetçi iş gücü piyasası,
- Sendikalar,
- Ekonomik faktörler,
- Vergiler,
- Yasal düzenlemeler.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt15-2.jpg
Şeffaf Olmak
Avantajları
- Maaş farklılıkları yüzünden çalışanlar arasındaki anlaşmazlıkları önler,
- Kurumun hedeflerine varmasına destek olur.
Dezavantajları
- Kıskançlığa veya adalet duygusunun sarsılmasına neden olabilir,
- Maaş bilgisinin şirket dışına taşınmasına neden olabilir,
- Global bir şirkette diğer ülkelerdeki çalışanlarla kıyas başlayabilir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt16-2.jpg
Ücret Sistemi Dizayn Etmek
İş Analizi
- Rollere ait sorumluluk, görev ve nitelikleri tanımlanır.
Dokümantasyon
- İş gerekleri ve görev tanımları yaratılır.
İş Değerleme
- Kurum içinde işin değeri belirlenir.
Ücret Yapısı
- Ücret baremleri ve bantları belirlenir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt17-2.jpg
Ücret Araştırmalarında Zorluklar
- Maaş bilgisi için en iyi kaynak neresidir?
- Ne kadar bilgiye ulaşabilirim?
- Ücretler ne sıklıkla değişiyor?
- Başka şirketlerin maaş bilgileri ile kıyaslamak ne kadar doğru olur?
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt18-2.jpg
Maaşları Sınıflandırma
Başlıca iki şekilde sınıflandırılır;
- En düşükten yükseğe doğru,
- Aynı maaşı alan kişi sayısı dikkate alınarak.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt19-2.jpg
Sınıflandırma; Merkezi Eğilimi Ölçmek
Ağırlıklandırılmamış Ortalama: 65.000 TL
Ağırlıklı Ortalama: 65.909 TL
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt20-2.jpg
Sınıflandırma; Merkezi Eğilimini Ölçmek
Ağırlıklandırılmamış Ortalama
Her maaş için eşit ağırlık verir
Ağırlıklı Ortalama
Rolde çalışan kişi sayısını da dikkate alır.
Medyan
Bütün sıra içinde ortadaki rakamı temsil eder.
Mod
En çok tekrar eden maaşı gösterir
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt21-2.jpg
Çeyrekler
- Maaş gruplarının birbiriyle ilişkilerini gösterir,
- Kurumun maaş politikasının rakiplere göre o rol için ileride mi, aynı mı yoksa geride mi olduğunu gösterir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt22-2.jpg
Bilgi Kaynakları
Benchmark
- Network kanalıyla alınan maaş bilgileri,
- Adaylardan toplanan bilgiler.
Diğer Kaynaklar
- Devlet kurumlarının yaptığı araştırmalardan elde edilen bilgiler,
- Dernekler, meslek odaları,
- Uluslararası organizasyonlardan alınan bilgiler.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt23-2.jpg
Ücret Yapısı Oluşturmak
Ücret Baremleri Oluşturmak.
- Göreceli olarak kurum içi ve dışı aynı iş değerleme değerlerine sahip iş grupları oluştur,
- Aynı oranda veya aynı bantta ödeme yap,
Ücret Bantlarını/Aralıklarını Ayarlamak.
- Aynı ücret baremindeki çalışanlar için alt ve üst sınır belirle,
- Maaşta orta noktayı bulabilmek için ücret araştırması kullan.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt24-2.jpg
Karşılaştırma Oranı
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””]
- Bir unvanın maaş ortalamasını bulmak için o unvanda ödenen bütün maaşların ortalaması alınır.
- O unvan için ödenen maaşlar 2.000 TL – 3.000 TL arası ise
2.000 TL / 3.000 TL = .66 veya %66 olur.
- Karşılaştırma oranı 1.00’in altındaysa maaşlar orta seviyenin altında daha yüksekse orta seviyenin üzerinde demektir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt25-2.jpg
Geniş Bant
Daha geniş bant aralıkları oluşturmak için iki veya daha fazla maaş dereceleri birleştirilir ve ödeme ölçeği çalışan terfi ettirilmeden Yönetime hareket etmek için geniş oynama imkanı verir
- Maaş bantları çok fazla barem olduğunda yararlı olacaktır. Özellikle de maaşlar orta noktaya yakın ise.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt26-2.jpg
Geniş Bantın Avantaj ve Dezavantajları
Avantajları
*Daha geniş oynama alanı sağlar,
*Kademe sayısını azaltır,
*Kurumun dikine hiyerarşisini azaltır,
*Orta kademe yöneticilere daha çok otonomi sağlar,
*Çalışanların kurum içindeki kariyer hareketlerini hızlandırır.
Dezavantajları
*Ücret bantlarının değerini düşürür,
*Daha az kontrol edilebilir olacaktır,
*Fazlaca geniş bant oluşur,
*Eşitliği sağlamak zorlaşır,
*Terfi şansını azaltır,
*Rakiplere göre uyumsuzlaşmaya neden olur.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt27-2.jpg
Baz-Maaş Ödeme
- Çalışanları motive etmeye kurumda uzun süreli kalmaları sağlayan ve kurumu çekici kılan bir ödeme modelidir.
- Çoğu çalışan saatlik ücret veya aylık olarak baz –maaş üzerinden çalışır.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt28-2.jpg
Tek veya Düz Değerlendirme Sistemi
- Çalışanın performansına veya kıdemine bakılmaksızın ödenen maaş,
- Hedef kitle veya piyasa araştırmaları sonucuna göre ödenen maaş,
- Düz işler için stajyer ücreti benzeri ödemeler.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt29-2.jpg
Zaman Bazlı Değerlendirme Sistemi
- Kıdeme göre ödeme,
- Daha önceden belirlenmiş artış programına göre ödeme.
- Otomatik artış
- Performansa bağlı artış
- Her ikisinin karışımı
ttps://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt30-2.jpg
Performans Bazlı/Liyakat Bazlı Ödeme Sistemi
- Kişisel performansa bağlı ödeme,
- Ücret artışları işteki uzmanlığa ve performansa bağlıdır,
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt31-2.jpg
Üretim Bazlı Ödeme Sistemi
Ödeme üretim adedine göre yapılır.
- Sabit üretim rakamına göre,
- Belirlenen rakamın üzerinde yapılan her üretim için ödeme
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt32-2.jpg
Kişi Bazlı Ödeme Sistemi
- Çalışanın niteliklerine göre ödeme yapılır.
- Üst seviyedeki bilgi/beceri daha fazla ödüllendirilir.
- Bilgi bazlı ödeme (sahip olunan özel bilgi vb..)
- Beceri bazlı ödeme (makine operatörlüğü vb..)
- Yetkinlik bazlı ödeme (sahip olunan özel beceriye göre ödeme)
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt33-2.jpg
Ödeme Çeşitleri
- Kırmızı-Kategori Ücretler Maksimum sınırın üstünde kalan ücretler
- Yeşil-Kategori Ücretler Minimum sınırın altında kalan ücretler
- Ücret Baskısı Tecrübe, beceri, kıdem dikkate alınmadan küçük farklılıklar olan ücretler
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt34-2.jpg
Ödeme Ayarlamaları
Genel Ücret Artışları (sendika)
Kıdeme göre artış
Bir defalık artış
Kurumun bulunduğu piyasaya göre artış
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt35-2.jpg
Farklı Ödemeler
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””]
Zaman-Bazlı
- Personel çalıştığı zaman yapılan ödemeler;
- Örnek
- Vardiya ödemesi,
- Acil çağrı ödemesi,
- Risk ödemesi,
- Prim ödemesi
- Seyahat ödemesi,
- Fazla mesai ödemesi.
Coğrafi
- İş gücü maliyetlerinin farklılık göstermesi nedeniyle ödemeler,
- Coğrafi şartlardan dolayı çekim yaratmak amacıyla ödemelerin farklılaşması,
- Yabancı ülkede çalışma nedeniyle farklılaşma.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt36-2.jpg
Prim Ödemeleri
- Çalışanları daha iyi performans göstermeleri için motive eder,
- Baz maaş beklentisinin üzerinde gösterilen performans için yapılan ödemelerdir,
- Çalışanın sorumluluk alanı içerisinde yer alan yaptığı işle alakalı ve başarılabilir hedefler olmalıdır,
- Kısa vadeli başarılar ve uzun vadeli sonuçlara göre ayrı prim sistemleri kurgulanabilir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt37-2.jpg
Prim Çeşitleri
Bireysel
- Bireysel performansı arttırmaya yöneliktir,
Grup
- Bireyin performansının ölçümünün zor olduğu durumlarda kullanılır,
Kurum bazında
- Kurumun olumlu sonuçlarını ödüllendirmeye yöneliktir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt38-1.jpg
Performans Ödemeleri
[/fusion_text][fusion_text columns=”” column_min_width=”” column_spacing=”” rule_style=”default” rule_size=”” rule_color=”” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=””]
Personele başarıyla tamamladığı işin bir kısmı veya tamamı için yapılan ödemelerdir.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt39-1.jpg
Uzun Vadeli Yönetici Teşvikleri
Şirket hisseleri üzerinden yapılan ödeme
Şirket hisselerinin yöneticiye satılması planı
Performans geliri
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt40-1.jpg
Direkt Satışçılar İçin Ödeme
Sadece maaş
Servis sektöründe.
Satışı ölçmenin zor olduğu durumlarda.
Bireysel katkının veya satışın ayrıştırılmasının zor olduğu durumlarda.
Satış sürecinin uzun olduğu durumda.
Maaş + Komisyon ve/veya Bonus
Kurumun stratejilerini destekleyecek davranışları ödüllendireceği durumlarda.
Rakiplerin de aynı stratejiyi kullandığı durumlarda.
Sadece komisyon
Kurumun hedefinin “hacmi” arttırmayı hedeflendiği durumlarda.
Satış maliyetlerinin çok önemli olduğu durgun dönemlerde.
Rakiplerin de aynı stratejiyi kullandığı durumlarda.
https://derinakademi.net/wp-content/uploads/2018/11/Slayt41-1.jpg
Ücretlendirme Ölçümleri
Ücret oranı
Stratejik Değeri: Bireysel maaşların maaş aralıklarının orta noktasıyla karşılaştırılmasının takibi yöneticilere çalışanlarının beceri ve performanslarına uygun maaş alıp almadıklarını düşünmelerini sağlar.
Şirketin toplam ücret maliyeti
Stratejik Değeri: Toplam ödemelerin yüzde olarak takibi kurumun İnsan Kaynaklarındaki sabit ve değişken maliyetlerin iyileştirilmesi sürecini yönetmesine yardımcı olur.